Wiele produktów stosowanych powszechnie w kuchni do doprawiania potraw, ma właściwości lecznicze. Przyprawy te można zasadniczo podzielić na trzy podstawowe grupy, z których każda wykazuje się specyficznymi właściwościami, powodującymi, że są one chętnie stosowane także do produkcji różnego rodzaju lekarstw. Poniżej przedstawimy je i pokrótce opiszemy.

Przyprawy warzywne

Do tej grupy zaliczmy przede wszystkim dwa z najważniejszych w polskiej kuchni warzyw: czosnek i cebulę. Czosnek korzystnie wpływa na układ krążenia i pracę serca – chroni m.in. przed zawałem, przeciwdziała zakrzepom i miażdżycy oraz obniża ciśnienie krwi. Jego codzienne zażywanie powoduje spadek cholesterolu i trójglicerydów, a także reguluje poziom cukru we krwi. Czosnek wspomaga także system immunologiczny, a jego substancje czynne skutecznie zwalczają bakterie i wirusy, dzięki czemu szczególnie wskazane jest przyjmowanie go w stanach przeziębienia i grypy. Jego spożywanie ogranicza ponadto dolegliwości trawienne oraz wspomaga oczyszczanie organizmu ze związków toksycznych, a zwłaszcza jonów metali ciężkich. Wykazuje także działanie antynowotworowe.

Cebula ma właściwości biobójcze, zaś na układ krążenia wpływa podobnie do czosnku. Warzywo to znane jest już od starożytności, jako doskonałe lekarstwo przeciwko ostrym objawom braku witaminy C — szkorbutowi. Ponadto zawiera szereg związków biologicznie czynnych oraz witamin i mikroelementów. Wspomaga odkrztuszanie wydzieliny z płuc i oskrzeli.

Przyprawy korzenne

Do ich grona należą m.in. imbir, kurkuma, anyż, a także pieprz, ziele angielskie i gałka muszkatołowa. Przyprawy korzenne wykazują działanie bakteriostatyczne i bakteriobójcze oraz antyoksydacyjne. Tworzą one dość zróżnicowaną grupę o wyjątkowych właściwościach.

Wyróżnić w niej można przyprawy uzyskiwane z korzeni i kłączy roślin, np. imbir, kurkumę czy kardamon; przyprawy otrzymywane z nasion (anyż, gałka muszkatołowa) oraz z innych części roślin (cynamon, goździki).

Imbir jest przyprawą o charakterystycznym, ostrym smaku, wykazującą działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz przeciwmigrenowe. Pomaga obniżyć poziom cholesterolu we krwi, poleca się go również jako środek profilaktyczny w chorobie lokomocyjnej oraz w przypadku porannych mdłości u kobiet ciężarnych. Wykazuje on także działanie żółciopędne oraz pobudza motorykę przewodu pokarmowego. Składniki zawarte w imbirze hamują rozwój bakterii, wirusów, grzybów i pasożytów, a także działają anty nowotworowo.

Kolejną z typowych przypraw korzennych jest kurkuma. Działa ona przeciwzapalnie, bakteriobójczo, antyoksydacyjnie i oczyszczająco, przyspiesza także gojenie się ran. Zawiera substancję o właściwościach antynowotworowych zwaną kurkuminą, która, regularnie spożywana, obniża ryzyko zachorowania na raka. Stosowanie kurkumy wspomaga czynność wątroby i łagodzi dolegliwości żołądkowe.

Do tej grupy należy także kardamon, który wyostrza apetyt i reguluje pracę układu trawiennego. Przyprawa ta charakteryzuje się również właściwościami antyseptycznymi.

Z kolei nasiona anyżu stosowane są w leczeniu schorzeń układu pokarmowego i oddechowego ze względu na ich właściwości antybakteryjne oraz działanie wykrztuśne. Anyż pomaga przy problemach z układem pokarmowym, pobudza apetyt i reguluje procesy trawienne, poprzez zwiększenie wydzielania soków żołądkowych. Ponadto łagodzi dolegliwości związane z kolkami, niestrawnością, nudnościami i wzdęciami. Anyż skutecznie zwalcza zaparcia.

Gałka muszkatołowa redukuje problemy trawienne i poprawia apetyt, a oprócz tego zmniejsza wzdęcia oraz pomaga przy biegunce, wymiotach i nudnościach.

Przyprawy ziołowe

Stosuje się je powszechnie zarówno w formie świeżej, jak i suszonej. Swoje właściwości, przyprawy ziołowe zawdzięczają przede wszystkim produkowanym w ich tkankach olejkom eterycznym, które oprócz wydzielania przyjemnego zapachu, wykazują także działanie m.in. przeciwzapalne oraz antybakteryjne. Ponadto, składniki olejków zawartych w przyprawach ziołowych, stosowane są wspomagająco w przypadku zaburzeń układu pokarmowego, problemów ze stawami oraz migren. Więcej informacji na temat przypraw ziołowych i ich działania farmakologicznego można znaleźć na infografice przygotowanej przez portal efarmaceuta.pl.